Odwyk narkotykowy 

Odwyk narkotykowy nie różni się niczym od odwyku alkoholowego, ponieważ w uzależnieniach chemicznych mechanizmy są takie same. Mechanizmy uzależnienia dają iluzję mocy i kontroli, dlatego odwyk narkotykowy tak samo jak alkoholowy polega na ich zatrzymaniu. Człowiek uzależniony ulega złudzeniu, że bez zmiany sposobu życia może zapanować nad własnymi uczuciami i reakcjami otoczenia. Związane jest to z izolacją człowieka od rzeczywistości. Emocje nie są reakcją na życie, ale na picie czy zażywanie narkotyków, w związku z tym przestają spełniać funkcję doświadczania więzi ze światem. Mechanizm iluzji i zaprzeczania tworzy system magiczno-życzeniowego myślenia, które podtrzymuje wiarę, że można zapanować nad swoim życiem i światem. W uznaniu bezsilności przeszkadza rozdwojone Ja. Inną pułapką może być oczekiwanie na cud. Trudność sprawia też lęk przed utratą alkoholu lub narkotyków i stanów emocjonalnych występujących po jego spożyciu. Odwyk narkotykowy polega na rozbrojeniu mechanizmów uzależnienia, które wytworzyły się w trakcie ich zażywania tj. Mechanizmu Nałogowego Regulowania uczuć, Iluzji i Zaprzeczeń oraz Rozdwojonego „Ja”.

Odwyk dla narkomanów 

Odwyk dla narkomanów polega na uznaniu bezsilności wobec niekontrolowanego ich zażywania i należy pamiętać, że sama presja nie wystarczy. Podczas odwyku dla narkomanów należy pracować nad otwieraniem się pacjenta i rezygnacją z oporu. Jeśli uznamy, że pacjent ma prawo do oporu i sprzeciwu - jest większe prawdopodobieństwo, że będzie z nami współpracował. Dopiero kolejnym etapem jest pojawienie się u pacjenta stopniowego uspokojenia, rozluźnienia, co często świadczy to o głębi uznania bezsilności. Akceptacja bezsilności na odwyku dla narkomanów przeważnie wiąże się z wzrostem autentycznej zdolności do przyjmowania pomocy. Wtedy następuje czas rozstawania się z fałszywymi przekonaniami, mitami na temat własnej mocy lub sprytu. Ostatnim etapem odwyku dla narkomanów jest rozwijające się pragnienie korzystania z trwałego, niepodważalnego źródła mocy. 

Prywatny ośrodek leczenia narkomanii

Nasz prywatny ośrodek leczenia narkomanii po programie podstawowym stosuje model skoncentrowany wokół zapobiegania nawrotom. Przykładowo poznawczo-behawioralny model wg A. Marlatta i J. Gordon wyjaśnia zachowania nałogowe jako wyuczone wzory nawykowe, w których zapobieganie nawrotom jest programem rozwijania samokontroli. Wg niego istnieją następujące przesłanki nawrotów uzależnienia:

• przyczyny powstawania nałogowego nawyku i proces zmiany zachowania są regulowane przez różne zasady.
• Proces zmiany obejmuje trzy fazy: podejmowania zobowiązania, wprowadzania zmiany, długotrwałego utrzymywania zmiany, a utrzymywanie zmiany ma najważniejszą rolę w efektywności programu.
• Na wystąpienie nawrotu wpływają czynniki interpersonalne i intra psychiczne. Czynniki poznawcze wpływające na wystąpienie nawrotu to poczucie sprawstwa, oczekiwanie efektów i atrybucja przyczynowa.
• Podstawowe strategie to trening umiejętności, przeprogramowanie poznawcze i interwencja w styl życia. 

Prywatne ośrodki leczenia narkomanii stosują w swoich programach terapii również model zapobiegania nawrotom T. Gorskiego, znany również jako model uszkodzenia neurologicznego. Był on stosowany jako metoda pomocnicza w programach terapeutycznych opartych o współpracę z grupami samopomocy AA i AN. Skupia się wokół utraty kontroli pacjenta nad procesami poznawczymi i emocjonalnymi. Zdrowienie składa się z sześciu okresów, gdzie każdy ma swoje zadania. Pacjenci ośrodków odwykowych uczeni są dostrzegania i radzenia sobie z sygnałami ostrzegawczymi wystąpienia nawrotu, zanim rozwiną się one do ponownego zazywania narkotyków. 

Narkomania fazy

​Popularną formą rozpoznania uzależnienia od narkotyków może być próba ulokowania zachowań osoby podejrzewanej o uzależnienie na liście faz uzależnienia.

Fazy uzależnienia od środków psychoaktywnych

Faza 1 - inicjacja. „Biorę, żeby było przyjemnie”

• Pierwsze zażycie, używanie  okazjonalne, nie planowane, narkotyki najczęściej dostaje się za darmo.

• Poważne naruszenie wartości, przełamanie barier, norm, strachu.

• Złamanie prawa, podjęcie ryzyka, zaufanie dilerowi.

• Najczęściej zażywane substancje: słaby alkohol, papierosy, marihuana, kleje, zdobyte leki, dopalacze.

• Wchodzenie w grupę biorących, w jej: zasady, normy, wartości, ubiór, filozofię.

Faza 2 - eksperymentowanie. „Biorę, żeby było przyjemnie i żeby nie było  źle”

• Uciekanie od bieżących problemów, Walka ze stresem, branie w samotności.

• Chore połączenia skojarzeń: zabawa = narkotyk,  problem = narkotyk.

• Regulowanie nastroju, uczuć narkotykami (unikanie przykrości).

• Branie głównie w weekendy: w czasie imprez, dyskotek (szukanie przyjemności).

• Do wcześniej używanych środków dochodzą: mocne alkohole, LSD, amfetamina, extasy, skun, haszysz, dopalacze.

• Podwójne życie: kłamstwa, uczenie się metod oszukiwania, ukrywania itp.

Faza 3 - Nadużywanie. „Biorę, żeby nie było źle”

• Branie w dni powszednie.

• Psychiczna i fizyczna potrzeba narkotyku jest silniejsza niż wszystkie inne potrzeby.

Faza 4 - Uzależnienie. „Żyję po to, aby brać, biorę po to aby żyć”

• Używanie częste,  codzienne, utrata kontroli nad przyjmowaniem narkotyku.

• Zespół objawów emocjonalnych: depresje, próby samobójcze, niedojrzałość emocjonalna, przemoc itp.

• Zespół objawów psychicznych: trudności z koncentracją , zapamiętywaniem, uczeniem się, psychozy, urojenia, schizofrenia itp.

• Zespół objawów fizycznych: zespół abstynencyjny, choroby skóry, płuc, śluzówki nosa, drżenia mięśni, obniżenie odporności  itp.

• Pobyty na oddziałach psychiatrycznych.

• Ogólne wyniszczenie organizmu kończące się trwałą choroba psychiczną lub  śmiercią.

Narkomania przyczyny

Teoria zażywania narkotyków autorstwa Denis Kandel opisuje etapy sięgania po nie. Wg autorki młodzież najpierw sięga po słabe alkohole i większość na nich pozostaje. Mniejszy odsetek sięga po mocniejsze alkohole i papierosy, a jeszcze mniejsza część po marihuanę.  Najmniej liczna grupa młodzieży kończy na narkotykach tzw. twardych np. opium. Autorka tej teorii badała statystyki sięgania przez młodzież po narkotyki. Badania wykazały, że około 50% badanych nastolatków jako  powód podało wpływ kolegów, 29 % ucieczkę od problemów, a 14 % ciekawość.

Z kolei do najczestszych przyczyn sprzyjających zażywaniu narkotyków wg J. Mellibrudy, Z. Sobolewskiej-Mellibrudy (2011) można zaliczyć:

1. ciekawość i chęć eksperymentowania,
2. chęć uzyskania przyjemności (dobrego samopoczucia) lub łagodzenia stresów, lęku, złego samopoczucia wynikających z niepowodzeń szkolnych, problemów erotycznych, mankamentów urody (odurzanie się bywa wówczas formą autoterapii),
3. oczekiwanie natychmiastowej gratyfikacji niezależnie od następstw,
4. postawa buntu oraz lekceważenia norm i wartości uznawanych społecznie,
5. chęć uzyskania akceptacji w atrakcyjnej grupie rówieśniczej - środowiskowej,
6. istnienie różnych nacisków społecznych i obyczajów kulturowych,
7. zapobieganie lub usunięcie objawów abstynencyjnych.

Jak podaje L. Cierpiałkowska (2006) za Cloninger (1994)  do czynników genetycznych występowania narkomanii można zaliczyć temperament. Przeprowadzone badania wykazały, że u wielu osób w młodszym wieku wystepuje silna potrzeba poszukiwania mocnych wrażeń, a zachowania społecznie nieakceptowane takie jak zażywanie narkotyków mogą być regulatorami dostarczającymi takich właśnie stymulacji.

Z kolei Z. Juczyński (2002) do przyczyn psychologicznych narkomanii zalicza ciekawość, czyli naturalną cechę dzieci i młodzieży. Charakterystyczne dla okresu dorastania są też zaburzenia zachowania, problemy emocjonalne, trudności z przystosowaniem się i zmiany hormonalne dojrzewającego organizmu. Inne przyczyny psychologiczne to wg autora: negatywny obraz siebie wynikający z niskiego poczucia własnej wartości, niedocenianie własnych dokonań, rozbieżność między oczekiwaniami rodziców, a rzeczywistymi możliwościami, co może prowadzić do napięć, frustracji i lęków, które są rozładowywane narkotykami.

J. Cohen, S. J. Levy (1998) twierdzą, że przyczynami narkomanii może być chęć samoleczenia nieprzyjemnych stanów psychicznych. Przykładowo osoby zażywające opium (morfinę, heroinę) chcą utrzymać pod kontrolą uczucia aby się uspokoić lub zlikwidować ból fizyczny czy emocjonalny. Zaæywający stymulanty (amfetaminę, kokainę, mefedron) szukają jeszcze silniejszej stymulacji aby się pobudzić i zlikwidować zmęczenie lub zwalczyć depresję. Zażywający halucynogeny (grzyby, LSD) chcą fantazjować, pobudzić wyobraźnię czy uciec od logicznego myślenia.

Pośrednimi przyczynami psychologicznymi uzależnienia od narkotyków może być przemoc, której dzieci często doświadczają. W jej wyniku odczuwają cierpienie, bezsilność, smutek czy lęk, a długotrwałe poczucie zagrożenia powoduje permanentny stres, który z czasem wywołuje zmiany w psychice - Kozak (2014). Cierpią pod względem fizycznym i emocjonalnym, a niska samoocena, wstyd i poczucie winy pogarszają sytuację powodując brak nadziei na zmianę. Nie potrafią sobie poradzić z tymi doświadczeniami dlatego  często nadużywają alkoholu, narkotyków, a nawet podejmują próby samobójcze. Przemoc seksualna doznana w dzieciństwie również bywa czynnikiem rozwoju uzależnienia od narkotyków - Kurzeja (2012). 

Powyższe czynniki mogą występować pojedynczo lub w indywidualnych konfiguracjach.

Narkomania skutki

Zażywanie narkotyków wywołuje w organizmie bardzo poważne i czasem wręcz nieodwracalne zmiany. J. Cohen, S. J. Levy (1998) podają, że neurotoksycznymi skutkami uzależnienia od narkotyków może być deficyt neuroprzekaźników. Narkomani, u których doszło do wyczerpania substancji neuroprzekaźnikowych w mózgu takich jak dopamina czy serotonina przyjmują narkotyki, aby wzmocnić odczuwanie przyjemności w ośrodku przyjemności w mózgu. Działania tego rodzaju lekarze nazywają samoleczeniem, co wyjaśniałoby zaburzenia układu neuroprzekaźnikowego. W wyniku zażywania narkotyków może wystąpić depresja, a nawet trwała schizofrenia. 

Nowe badanie przeprowadzone przez naukowców z CHU Sainte-Justine i Université de Montréal, opublikowane w American Journal of Psychiatry wykazało trwałe negatywne efekty zażywania marihuany na ważne funkcje poznawcze, które wydają się być bardziej wyraźne niż te obserwowane w przypadku alkoholu. Poza ostrymi działaniami odurzającymi, nadużywanie alkoholu i marihuany wiąże się z zaburzeniami uczenia się, pamięci, uwagi i podejmowania decyzji, a także z niższymi wynikami w nauce.

Są osoby, które twierdzą, że marihuana nie uzależnia, jednak amerykańskie badanie osób, które regularnie stosują konopie indyjskie wykazało coś innego. Wg niego 12 procent osób często palących marihuanę doświadczyło syndromu odstawienia konopi, który obejmuje objawy emocjonalne, behawioralne i fizyczne.

Narkomania może też pogłębiać zaburzenia osobowości, przykładowo zażywanie narkotyków często występuje u osób z zaburzeniem antyspołecznym (dyssocjalnym). Osoby te nie mają żadnych norm moralnych, brak im konstruktywnego kierunku działania i do tego często poszukują silnych wrażeń. Zażywanie narkotyków daje im poczucie siły przez niepodporządkowywanie się zasadom. Uczestnictwo w subkulturze, zmniejsza u nich poziom negatywnych uczuć, a dodaje poczucia mocy i pewności siebie. Z kolei u innych osób zażywanie narkotyków może być skutkiem samoleczenia chorób np. schizofrenii czy zaburzeń dysocjacyjnych - Millon (2005).  Cechy narcystyczne osobowości również mogą wiązać się z nadużywaniem substancji psychoaktywnych, natomiast badacze Nurnberg, Rifkin i Doddi zaobserwowali dwukrotnie więcej osób z paranoicznym niż z antyspołecznym zaburzeniem osobowości. Skutkami osobowościowymi uzaleznień mogą być również cechy neurotyczne oraz impulsywne.

Leczenie narkotykowe Kraków, Rzeszów, Tarnów

w naszym ośrodku polega na pracy grupowej oraz indywidualnej opartej na opanowaniu powyższych przyczyn oraz terapii skutków zażywania narkotyków. Stosowane przez nas integracyjne metody psychoterapii uzależnień mają na celu zwiększenie efektywności leczenia. Zalecamy wybierać leczenie narkomanii w Krakowie, Rzeszowie, Tarnowie, które integruje najskuteczniejsze formy terapii uzależnień oparte na sprawdzonych metodach.