Leczenie alkoholizmu

Leczenie alkoholizmu jako choroby zależy od stosowanych metod terapii, które wynikają z dominującego w Polsce paradygmatu. Całkowita abstynencja od alkoholu jest głównym założeniem i celem terapii uzależnień bazujących na modelu Dwunastu Kroków Anonimowych Alkoholików oraz w programach leczenia alkoholizmu opartych na modelu chorobowym. Prywatne leczenie alkoholizmu w ośrodkach leczenia uzależnień w Polsce oparte jest na psychoterapii strategiczno-strukturalnej lub integracyjnej psychoterapii uzależnień, które stosują podejścia psychodynamiczne i poznawczo-behawioralne. Terapia uzależnień polega na utrzymywaniu całkowitej abstynencji, a niekontrolowane picie alkoholu uważane jest za zaburzenie.

Leczenie alkoholizmu w nfz 

W NFZ traktuje się każdego pacjenta jednakowo, a wszystkim osobom zgłaszającym się na terapię uzależnień, zostaje narzucony program abstynencyjny trwający 56 dni. Można tu zadać pytanie dlaczego właśnie tyle? Otóż wynika to z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi pochodzącej z dnia 26 października 1982 roku w której zapisano, że leczenie alkoholizmu w Polsce powinno trwać własnie 56 dni. Oddziały terapeutyczne dostosowały swoje programy tak, aby pacjenci przebywali na terapii właśnie przez tyle dni. Pozwala im to na całkowite wykorzystanie kwoty z funduszu NFZ przypadającej na jednego leczonego pacjenta. Jednak wzorem amerykańskim (na którym to przecież Polska metoda tak naprawdę bazuje) można ten program przepracować w 28 dni.

Kolejnym problemem mającym wpływ na nieskuteczność leczenia alkoholizmu w NFZ są prymitywne, i represyjne metody konfrontowania pacjentów ze stratami i niekontrolowanym piciem alkoholu. Podczas terapii jest im niejako wmawiane siłą, że nie mają kontroli nad piciem, a z reguły jeżeli jest im "coś" narzucane z czym się nie zgadzają - tracą zaufanie do terapii i o efektach można zapomnieć. Konfrontowanie ze stratami polega na pisaniu i czytaniu przez pacjentów zadań. Często te jednak nie są "odbierane" przez terapeutę, jezeli pacjent pisząc je, nie wykazał "swojego dna". Zdarza się, że pacjenci wmyślają historie, które się nie wydarzyły w ich życiu celem "odebrania" zadania przez terapeutę. 

Innym krytykowanym zjawiskiem w leczeniu uzależnień w nfz jest podejście "antylekowe". Terapeuci pracują w duchu całkowitej abstynencji od chemii, a metody radzenia sobie z głodem alkoholowym bazują na metodach psychologicznych. Niestety większość alkoholików czy narkomanów ma posunięte tak silne uzależnienie fizyczne, że metody radzenia sobie z głodem substancji, których są uczeni na terapii uzaleznień w nfz są nieskuteczne. W wyniku tego bardzo często tuż po wyjściu z ośrodka leczenia alkoholowego pojawia się nawrót uzależnienia.

Wprowadzenie farmakoterapii w postaci leków na alkoholizm np.: Baclofenu czy Campralu zwiększyłoby skuteczność leczenia alkoholizmu w Polsce. Niestety wydaje się, że na zwiększeniu skuteczności leczenia alkoholizmu w Polsce nikomu nie zależy. Takie podejście ma swoje dobre strony wyłącznie dla terapeutów pracujących w zamkniętych ośrodkach leczenia uzależnień nfz, ponieważ pacjenci regularnie do nich wracają, a więc sa potrzebni przez cały czas.

Kolejną sprawą, którą często zgłaszają pacjenci jest poniżające traktowanie ich przez terapeutów oraz personel, a grupy i sale są przepełnione. Zdarza się, że na jednym cyklu terapii przebywa 50 osób, a grupy łączone prowadzi jeden (!) terapeuta. 

Jednak największą wadą wielu ośrodków tzw. NFZ -owskich jest to, że nie można być do nich przyjętym będąc pod wpływem alkoholu. Ten paradoks wynika z tego, że często nie dysponują one oddziałem detoksykacyjnym, dlatego w swojej działalności kierują się zasadą, że pacjent ma stawić się na terapię trzeźwy. Niestety wielu uzależnionych nie jest w stanie tego zrobić.

Prywatne leczenie alkoholizmu 

W porównaniu z leczeniem w nfz terapia alkoholizmu w prywatnych ośrodkach daje możliwość rozpoczęcia pobytu od tzw. detoksu. Polega on na odtruciu organizmu i doprowadzeniu go do stanu trzeźwości. Jest to bardzo niebezpieczny okres kilku dni, podczas którego może dojść do poważnych zaburzeń zdrowotnych w postaci nadciśnienia, tachykardii, padaczki alkoholowej, majaczenia drżennego (delirium tremens), a nawet śmierci.

Po tym najtrudniejszym dla pacjenta czasie przychodzi okres terapii, z reguły jest to wg amerykańskiego modelu - 28 dni. Wynika to z tego, że nie są one zwiazane kontraktem z NFZ, dlatego moga swobodnie wprowadzać inne metody leczenia uzależnień. Amerykanie od wielu lat wydają na badania naukowe największe sumy pieniędzy, zweryfikowali przez kilkadziesiąt lat wiele metod leczenia uzależnień, w wyniku których opracowali 3 najskuteczniejsze metody: psychoterapię poznawczo-behawioralną, psychoterapię krótkoterminową zorientowaną na rozwiązanie problemu oraz wsparcie farmakologiczne (P.M. Miller, 2013). Połączenie tych metod daje najskutecznieszy program leczenia alkoholizmu na świecie. 

Kolejną zaletą terapii w prywatnym ośrodku są małe grupy - do 12 osób. Dzięki temu jeden terapeuta jest w stanie dotrzeć do każdego pacjenta. Prywante leczenie alkoholizmu daje również możliwość leczenia podwójnych zaburzeń. Około 50 % pacjentów ma oprócz uzależnienia inną chorobę np.: depresję, nerwicę itp. (D.C. Daley, H. Moss, F. Campbell, 1987). Jednoczesne leczenie uzależnień i innych chorób, które są często jednocześnie ich przyczyną, zwiększa efektywność terapii.

Niestety dla osób ubezpieczonych w Polsce za prywatne leczenie nie przysługuje refundacja. Z takiego przywileju moga skorzystać jedynie osoby ubezpieczone w innych krajach UE, ponieważ unijna dyrektywa daje możliwość leczenia w dowolnym kraju.

Skuteczne leczenie alkoholizmu

Skuteczne leczenie alkoholizmu prowadzone celem zachowania długoterminowej abstynencji przez pacjentów powinno być oparte na następujących metodach:

- psychoterapii grupowej prowadzonej przez terapeutów uzależnień,

- psychoterapii indywidualnej prowadzonej przez psychoterapeutów lub przynajmniej psychologów,

- farmakoterapii prowadzonej przez lekarza psychiatrę.

Ośrodki leczenia uzależnień - metody

Ośrodki terapii uzależnień powinny oprócz programów dla uzależnionych prowadzić też inne programy profilaktyczne np. dla pijących ryzykownie. Niestety często nie mają nic w swojej ofercie dla osób nadużywających np.: Programu Ograniczania Picia. Osoby pijące ryzykownie, gdy trafiają na terapię alkoholową są automatycznie kwalifikowane na program abstynencyjny, z którym często się nie identyfikują. Narzucanie każdemu pacjentowi programu leczenia uzależnień bazującego na abstynencji wynika z tego, że wszystkich zgłaszających traktuje się jak uzależnionych. Wpływ na to ma przede wszystkim przyjęty w ICD-10 model diagnozy uzależnienia. Aktualnie obowiązująca klasyfikacja określa uzależnienie sztywno; muszą wystąpić min. 3 z 6 objawów uzależnienia, aby można zdiagnozować uzależnienie. Jeżeli osoba wykazuje 2 objawy – pije alkohol szkodliwie, ale nie jest jeszcze od niego uzależniona. W takim przypadku w ramach leczenia alkoholizmu albo pracuje na programie abstynencyjnym, albo wogóle nie jest przyjmowana.

W USA w statystyce DSM-5 przyjęto stopniowanie zaburzeń na skali od 1 do 11 objawów tj. od lekkich do głębokich zaburzeń używania substancji, czyli uzależnienia. Tak więc osobom z lekkim poziomem uzależnienia oferuje się tzw. naukę picia kontrolowanego jeszcze zanim uzależnią się głęboko. Stosowany w USA model poznawczo-behawioralnej terapii uzależnienia, uznaje ograniczanie picia alkoholu jako jeden z możliwych do wyboru przez pacjenta celów terapii uzależnienia. Model picia kontrolowanego dla osób nadużywających wprowadzono w USA już w 1983 r. Zrozumiano wtedy, że narzucanie pacjentom abstynencji jako przymusowego celu nie przynosi oczekiwanych efektów.

W Polsce Program Ograniczania Picia (POP) jest rekomendowany przez PARPA dopiero od 2016 roku jako zalecany do realizowania w ośrodkach terapii uzależnień. Niestety zdecydowana większość terapeutów uzależnień, wykształconych wg abstynencyjnego modelu leczenia nie akceptuje picia kontrolowanego jako metody profilaktycznej.

Dobry ośrodek leczenia alkoholizmu

Ośrodek leczenia uzależnień i depresji Symptom zaprasza klientów z miast: Kraków, Rzeszów, Kielce, Tarnów i prowadzi leczenie alkoholowe oparte na programie abstynencyjnym, jednak w ofercie jest również metoda POP.

Dlaczego jest ona skuteczniejsza wobec osób nieakceptujących abstynencji jako celu terapii?

Przykładowo - osoba wybiera metodę kontrolowania picia, otrzymuje limity spożywania alkoholu (max. 2 - 0,5 litrowe 5% piwa dziennie, max. 5 razy w tygodniu) i codziennie prowadzi dzienniczek spożycia. Jeżeli nie jest w stanie utrzymać takiego ograniczenia z czasem z przykrością stwierdza u siebie utratę kontroli nad piciem alkoholu. Wtedy jego leczenie alkoholizmu może przenieść się na program abstynencyjny, ponieważ decyzja jest bardziej przemyślana, a brak kontroli nad piciem alkoholu został na tym programie sprawdzony i udowodniony. Badania przeprowadzone w USA wykazały, że pacjenci uzależnieni chcą sami wybierać cele, wierzą wtedy bardziej w ich osiągnięcie oraz są bardziej zmotywowani do ich realizowania.

Leczenie alkoholizmu w Ośrodku SYMPTOM dla klientów z Krakowa, Rzeszowa, Kielc, Tarnowa polega na stosowaniu powyższych, skutecznych metod terapeutycznych udowodnionych metodami naukowymi.